De Tomos Streetmate is een prachtig model uit de rijke Tomos brommer reeks. Het model is voorzien van een 2-bak automaat. Enige tijd geleden ontstond het idee om een Streetmate te bouwen die werd aangedreven door de aloude 4L motor. Deze motor diende echter wel omgebouwd te worden omdat de Streetmate is voorzien van een 12 volt installatie. Om het project helemaal elan te geven leek het ons leuk om de Streetmate te voorzien van een zijspan. Wie kent niet de hilarische uitzendingen van het Engelse programma Man over de vloer met Mr. and Mrs. Roper. Om in dit tijdsbeeld te blijven werd een Velorex 562 aangeschaft. Het restaureren kon beginnen. Het frame diende te worden aangepast omdat de bevestiging van de 4L motor een behoorlijk andere vorm heeft dan de A55 motor. Voor de bevestiging van het zijspan aan het frame is enig denkwerk nodig. Naloop en sporing van het zijspan dienen goed berekend te worden. Ruim een jaar heeft de bouw van dit project geduurd. Maar eerlijk is eerlijk, het resultaat is er naar. Met enige trots kunnen we dan ook vermelden dat we met dit project in de februari 2023 editie van het blad Bromfiets zijn komen te staan. Maar de kroon op ons werk is de mooie ritjes die we maken met onze kleinkinderen. Hieronder vindt u een kort verslag van de bouw van de Streetmate met zijspan.

Alles begint met een idee. Daarna is het zaak om dit te gaan uitwerken. Wat is mogelijk en waar loop je tegenaan. Ons eerste idee was om het zijspan links van de brommer te bevestigen. Echter is dit niet handig. We rijden in Nederland rechts van de weg. Bij het inhalen van andere voertuigen betekent dit dat het zijspan als eerste naar de linker weghelft gaat. De bestuurder van de brommer heeft dan nog niet echt zicht wat er tegemoet komt. Het was duidelijk dat de bak dus aan de rechterkant van de brommer zou komen.

Voor ons stond vast dat de Streetmate voorzien zou worden van een Tomos 4L blok. Uiteraard ging dit blokje volledig uit elkaar om daarna gerestaureerd te worden.

Omdat de 4L motor een compleet andere vorm heeft dan het bekende A55 motortje moest het frame passend gemaakt worden.

Daarnaast ligt de krukas met bijbehorend tandwiel van een 4L blok ook op een heel andere plaats dan die van de A55 motor. De ophanging van de achterbrug moest dus uitgemeten worden zodat de ketting vrij kon lopen. Hiervoor moest de voorste bevestiging een kleine 7 cm verlaagd worden.

De Streetmate heeft, in tegenstelling tot de 4L, een 12 volt installatie. Het motorblok moest dus omgebouwd worden naar 12 volt. De ontsteking en dynamo zijn op een grondplaat gemonteerd. Met passen en meten, het is wel belangrijk dat de ontsteking goed afgesteld staat, konden we de grondplaat van de A55 motor passend maken voor de 4L motor.

We hadden inmiddels een 50 jaar oud Velorex 562 zijspan weten te bemachtigen. De polyester bak was niet bepaald nieuw meer. Hier zou behoorlijk wat werk aan zitten. We begonnen dus met de restauratie van de bak.

Het bevestigen van het onderstel van de zijspan aan de brommer is een secuur klusje. Voor het uitmeten van de naloop, sporing en hellingshoek is er gelukkig voldoende lectuur voorhanden. Wij kregen een exemplaar van een oud collega die zelf zijn BMW motorfiets had omgebouwd naar een zijspan. 80 pagina’s met duidelijke uitleg en berekeningen hielpen ons met het exact uitmeten van de bevestigingspunten van het onderstel aan de Streetmate.

En dan is het zover. We zijn klaar voor de 1e proefrit. Zoonlief wilde wel op het onderstel van de zijspan plaatsnemen. Zittend op 2 buisjes schoten de straatstenen onder zijn lichaam door. U kunt zich voorstellen dat we genoten hebben van deze 1e rit. De Streetmate met zijspan kwam glansrijk door de test.

Nu alles op zijn plek zat konden alle bevestigingspunten degelijk afgelast worden. Daarna kon het frame in de epoxie gespoten worden. Er kwam langzaam vorm in ons project.

In de tussentijd was er ook flink doorgewerkt aan het zijspan. Roy had behoorlijk werk gehad aan de restauratie van het polyester. De opbouw was ook klaar voor de eindfase.

Door de maanden heen waren we druk geweest met het verzamelen en restaureren van onderdelen. Zo konden we in Slowakije de emblemen en het windscherm bemachtigen. Het opbouwen kon beginnen. Over de kleur van de buddyseat was ik niet tevreden. Persoonlijk vond ik zwart te somber. Witte bekleding zou de Streetmate met zijspan behoorlijk opfrissen. Met een rol wit skai en de buddyseat togen we naar de moeder van Roy. Zij gaf ons een cursus bekleden.

Na een jaar arbeid was het dan zover. Het eindresultaat. Een unieke Tomos Streetmate 4L met Velorex 562 zijspan.

Samen met hoofdredacteur Wout Meppeling van het blad Brommer even een ritje maken. Het hele interview vindt u onder het kopje “Media”.

Maar eerlijk is eerlijk, hier doen we het voor. Een “big smile” van mijn kleinzoon.